Ograniczenia w poruszaniu się podstawą do zawieszenia postępowań egzekucyjnych i uchylenia terminów wyznaczonych czynności egzekucyjnych.

Ograniczenia w poruszaniu się podstawą do zawieszenia postępowań egzekucyjnych i uchylenia terminów wyznaczonych czynności egzekucyjnych na przykładzie opisu i oszacowania zajętej nieruchomości.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020r. zmieniającym Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (DZ. U. 2020, poz. 522) wprowadzono szereg obostrzeń dotyczących m. in. zakazu przemieszczania się. W szczególności na podstawie § 1 pkt 2 tegoż rozporządzenia dodano § 3a w brzmieniu: w okresie od dnia 25 marca 2020r. do dnia 11kwietnia 2020r. zakazuje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczania się osób przebywających na tym obszarze, z wyjątkiem przemieszczania się danej osoby w celu:

1. wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych;
2.  zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, w tym uzyskania opieki zdrowotnej lub psychologicznej tej osoby, osoby jej najbliższej w rozumieniu art.115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. –Kodeks karny (Dz. U. Z 2019r. poz. 1950 i 2128), a jeżeli osoba przemieszczająca się pozostaje we wspólnym pożyciu z inną osobą – także osoby najbliższej pozostającej we wspólnym pożyciu,oraz zakupu towarów i usług z tym związanych;
3. wykonywania ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu; 4) sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych. Ust. 2.

W przypadku gdy przemieszczanie się następuje:

1. pieszo – jednocześnie mogą się poruszać dwie osoby w odległości nie mniejszej niż 1,5m od siebie;
2. środkami publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art.1a ust. 4 pkt 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1992r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. Z 2018r. poz. 295) – środkiem tym można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób, niż wynosi połowa miejsc siedzących.

Ust. 3.Ograniczenia, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie stosuje się do osób najbliższych w rozumieniu art.115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. –Kodeks karny.

Zgodnie z art 115 § 11 K.K. osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.

Powinowaty w tej samej linii lub stopniu – stosunek powinowactwa łączy krewnych jednego z małżonków z drugim małżonkiem; stosunek powinowactwa w linii prostej łączy małżonka z krewnymi w linii prostej drugiego małżonka, natomiast do osób najbliższych w linii bocznej powinowactwa zaliczane jest tylko rodzeństwo drugiego małżonka (Komentarz do art. 115 kk, M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. V Opublikowano: WK 2016, lex.pl).

Zgodnie z przepisami K.P.C. postępowanie cywilne ulega zawieszeniu z urzędu po wystąpieniu przesłanek określonych w art. 174 kpc. Jak stanowi art. 174 § 1 pkt 3 kpc sąd zawiesza postępowanie z urzędu, jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu. Zgodnie z art. 13 § 2 kpc przepis ten stosuje się odpowiednio do postępowania egzekucyjnego.

W doktrynie wskazano, nadzwyczajnymi wydarzeniami uniemożliwiającymi komunikację z siedzibą sądu mogą być ograniczenia komunikacyjne oraz ograniczenia w ruchu pocztowym, wywołane zagrożeniem epidemią, katastrofą naturalną, działaniami wojennymi lub zamieszkami, strajkiem generalnym itp. Chodzi o zdarzenia odpowiadające charakterem sile wyższej, których przyczyna ma naturę zewnętrzną i które sprawiają, że strona, znajdując się w konkretnej miejscowości nie może nawiązać kontaktu z sądem orzekającym. Ustalenie tego stanu rzeczy jest warunkiem sine qua non zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 3 kpc. Obojętne są natomiast powody, dla których strona przebywała w danej miejscowości w chwili wystąpienia nadzwyczajnych wydarzeń. Fakt, że miejsce pobytu strony nie jest znane, nie uzasadnia zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 kpc, lecz może być podstawą do ustanowienia kuratora na podstawie art. 143 kpc.(Komentarz do art. 174 kpc, uwaga 19, Ereciński Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V, Opublikowano: WK 2016, Lex.pl).

Obecnie na terenie całego kraju mamy bowiem do czynienia ze stanem epidemii. W świetle powyższego w zaistniałych okolicznościach powinny być z urzędu zawieszone zarówno postępowania rozpoznawcze, jak i egzekucyjne.

Przykładowo można tu wskazać czynność opisu i oszacowania nieruchomości. Czynność ta jest uważana z jednej strony za opis i ustalenie wartości zajętej nieruchomości sensu stricte, z drugiej jako protokół komornika zawierający szczegółowy dane, takie jak: oznaczenie nieruchomości, jej granice, a w miarę możności jej obszar oraz oznaczenie księgi wieczystej lub zbioru dokumentów; budowle i inne urządzenia ze wskazaniem ich przeznaczenia gospodarczego oraz przynależności nieruchomości, jak również zapasy objęte zajęciem; stwierdzone prawa i obciążenia; umowy ubezpieczenia; osoby, w których posiadaniu znajduje się nieruchomość; jej przynależności i pożytki; sposób korzystania z nieruchomości przez dłużnika; oszacowanie z podaniem jego podstaw, zgłoszone prawa do nieruchomości, inne szczegóły istotne dla oznaczenia lub oszacowania nieruchomości. Jak widać opis jest bardzo szczegółowy.

Dane, jakie ma zawierać protokół opisu i oszacowania muszą być aktualne na dzień jego sporządzenia. Dlatego komornik, zgodnie z treścią art. 945 kpc, zawiadamia uczestników o terminie i miejscu jego sporządzenia oraz dodatkowo wzywa przez obwieszczenie publiczne w budynku sądowym i lokalu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej uczestników, o których nie ma wiadomości, oraz inne osoby, które roszczą sobie prawa do nieruchomości i przedmiotów razem z nią zajętych, aby przed ukończeniem opisu i oszacowania zgłosiły swoje prawa. Wezwane w ten sposób osoby mają prawo do uczestniczenia w opisie i oszacowaniu i mają możliwość zgłoszenia swoich praw. Należy im to umożliwić. Nie może tego zstępować uprzednio wyznaczona i odbyta czynność oględzin nieruchomości. Ma ona bowiem na celu tylko zapoznanie z fizyczną substancją zajęcia. Umożliwienie stronom i innym uczestnikom prawa udziału w czynności opisu i oszacowania nieruchomości następuje nie tylko poprzez prawidłowe ich zawiadomienie o terminie tej czynności, ale i faktyczną możliwość uczestniczenia w niej w dniu jej przeprowadzenia. Inaczej, gdy będzie ona przeprowadzona w sytuacji braku możliwości kontaktu z komornikiem, będzie ona uznana za nieważną.

Przepisy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, nie zawierają wyłączeń od zakazu przemieszczania się, które pozwoliłyby na uczestnictwo w wyznaczonych czynnościach egzekucyjnych, jak np. uczyniono to w wypadku sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, czy inne wymienione w powyższym akcie prawnym.

W związku z powyższym postępowanie egzekucyjne należy zawiesić, a wyznaczony termin czynności opisu i oszacowania uchylić.

Źródło: www.linkedin.com