Zgodnie z art.16 ust 1 Ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze opłaty za czynności adwokackie ustala umowa z klientem. Cena usługi jest ustalana tak, by zapewnić Klientowi maksymalne zaangażowanie i skupienie adwokata w pracy nad Jego sprawą.
Zagadnienia kosztów sądowych w sprawach cywilnych objęte są Ustawą z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, która określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych , zasady zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu zapłaty należności sądowych.
Co do zasady postępowanie cywilne podlega opłatom, jednakże ustawa określa szereg przypadków, w których strona lub uczestnik są zwolnieni z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Np. zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 1-4 nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:
- strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych;
- strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów;
- strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
- pracownik wnoszący powództwo albo składający wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, z zastrzeżeniem art.35 ust.1 zdanie drugie, lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych;
Poza tym należy pamiętać, że stosowanie do treści art.102 ust. 1 zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek.
Ust. 2. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, stosuje się art. 130 kpc.
Zgodnie z art.117 § 1 kpc Strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części, może domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego.